logopedische praktijk de ladder 
   
 

 

Stemproblemen

Iemand heeft een stemprobleem wanneer zijn of haar stem om een of andere reden niet adequaat kan voldoen aan de eisen die eraan gesteld worden. Dat kan zijn om verschillende redenen: omdat de stemkwaliteit beneden peil is (bv. heesheid), omdat het stemvolume (te) beperkt is of het stembereik (toonhoogte) ondoelmatig (bv. te hoog, te laag) of ondermaats…

De diagnose van een stemstoornis wordt steeds door een neus-keel-oorarts gesteld. Om de behandeling precies op maat te kunnen plannen, zal de logopedist-stemtherapeut vaak nog bijkomend logopedisch stemonderzoek verrichten.

Stemstoornissen hebben diverse oorzaken. Die oorzaken kunnen te maken hebben met het stemorgaan zelf (oorzaken van organische aard) of met de wijze waarop men dat stemorgaan gebruikt. Heel vaak ontstaan stemproblemen door een combinatie van beide.

Iedereen kan te kampen krijgen met stemproblemen. Soms kan een simpele verkoudheid al de aanleiding zijn. Maar er zijn nog tal van andere factoren die stemproblemen op gang kunnen brengen: perioden van stress, vermoeidheid, intense stembelasting (bv. bij lesgevers, kleuterjuffen, acteurs, zangers…) en zo meer.

Stemproblemen kunnen zich op veel verschillende manieren voordoen. Daarom hieronder slechts enkele bekende voorbeelden. We gaan even in op heesheid, een te hoge of te lage stem, resonantieproblemen (bv. nasale stem) en strottenhoofdkanker.

Heesheid
 
Heesheid is een stoornis waarbij de stemkwaliteit is verslechterd. Bij heesheid sluiten de stemplooien niet goed, of verloopt het golf- en trillingspatroon van die stemplooien niet goed. De stem klinkt dan niet meer helder: er zit een ruis op of een kraak. In een ernstige vorm kan de stem zelfs helemaal of gedeeltelijk wegvallen.
 
    Informatie over...

De oorzaak kan liggen in het stemorgaan zelf, maar ook het verkeerd gebruiken van het stemorgaan kan heesheid veroorzaken. Soms leiden psychische problemen of spanningen tot heesheid. Vaak zit de oorzaak in een combinatie van zowel organische als psychische factoren.

 

  •  heesheid van de stem
  •  oorzaken van heesheid
  •  verkeerd stemgebruik
  •  stembandknobbeltjes
  •  heesheid bij kinderen
  •  stemhygiëne en stemmisbruik
  •  te hoge of te lage stem
  •  (hyper)nasaliteit
  •  strottenhoofd- of stembandkanker

 
 
Stembandknobbels
Stembandknobbels

In een aantal gevallen leidt verkeerd stemgebruik tot organische vormveranderingen ter hoogte van de stemplooien.
‘Stembandknobbeltjes'
(noduli) zijn daar wellicht het bekendste voorbeeld van. Nog enkele voorbeelden van organische oorzaken van heesheid zijn: stembandoedeem, poliepen op de stemplooien…

Ook bij kinderen kan heesheid voorkomen, en ook bij hen gaat het veelal om een combinatie van een in aanleg minder sterk stemorgaan met het overmatig of te gespannen gebruik van de stem (bijvoorbeeld door roepen of het nabootsen van allerlei geluiden…).
Klik hier voor informatie over stemhygiëne en stemmisbruik.

 
Terug naar begin pagina
 
 
Te hoge of lage stem
 

Hier gaat het om een stem die, gezien het geslacht of de leeftijd van de spreker, te hoog of te laag klinkt. De stemdaling die bij jongens/mannen kenmerkend is tijdens de puberteit gebeurt bijvoorbeeld niet of onvolledig. De stem blijft dan hoog of er zijn voortdurend toonhoogte-uitschieters. Voor een tijdje horen die bij het veranderingsproces, maar blijven ze bestaan, dan is er sprake van een probleem.

Er dient zeker altijd te worden nagekeken of er organische oorzaken zijn, maar vaak gaat het toch om een probleem van onvoldoende stembeheersing: verkeerd stemgebruik.

 
Terug naar begin pagina
 
 
Resonantieproblemen
 

Hier zal vanaf midden april de informatie over resonantieproblemen terug te vinden zijn.

 
Terug naar begin pagina
 
 
Strottenhoofdkanker
 

Kanker kan ook in het strottenhoofd voorkomen. Het doet zich dan voor onder de vorm van een tumor ergens in het strottenhoofd, de plaats waar ook de stemplooien zitten.

De eerste klachten zijn afhankelijk van de plaats van het gezwel. Zit dat op of bij de stembanden dan zal de stem heser en heser gaan klinken. Hoe vroeger de tumor wordt opgemerkt, hoe minder schade er kan ontstaan. Door weefselonderzoek (‘kijkoperatie') kan dit worden vastgesteld.

 
Terug naar begin pagina

 

 

www.deladder.be    info@deladder.be